Na początek trochę teorii. Czy światło białe jest białe?
Jeżeli przepuścimy wiązkę światła białego przez pryzmat to wiązka ta ulegnie rozszczepieniu i uzyskamy barwną wstęgę czyli tak zwane widmo światła białego. Jak do tego dochodzi? Wszelkie promieniowanie, w tym światło rozchodzi się w próżni ze stałą prędkością, natomiast w ciałach stałych przezroczystych, a takim jest pryzmat te prędkości są różne. Najwolniej rozchodzi sie światło o długości fali 380 do 400 nm, czyli fioletowe, a najszybciej światło o długości fali 700 do 780 nm, czyli światło czerwone. Oznacz to, że współczynnik załamania dla poszczególnych barw nie jest stały i zależy od długości fali świetlnej.
Jaki zatem jest zakres promieniowania widzialnego? Nie da się tego jednoznacznie określić z uwagi na skomplikowaną budowę ludzkiego oka jak i samego mózgu. Każdy człowiek może postrzegać barwy w odmienny sposób oraz widzieć je w innym zakresie. Przyjmuje się, że dolna granica promieniowania widzialnego zawiera się między 380 do 400 nanometrów, a górna granica zawiera się między 760 do 780 nanometrów. Ilustruje to poniższy rysunek.
Jak widzimy kolory?
Widzenie kolorów przez człowieka jest wynikiem skomplikowanych procesów zachodzących w ludzkim oku, oraz mózgu, dlatego nie będziemy, się tym zajmować. Warto jednak pamiętać, że u każdego człowieka oko inaczej odbiera barwy, a zatem informacje o „kolorze”; przesłane do mózgu będą różne dla różnych ludzi. Mózg też jest indywidualną sprawą każdego człowieka dlatego informacja o kolorze zostanie przez mózg przetworzona inaczej dla różnych osób.
Przedmiot, w tym przykładzie pomidor oświetlony jest światłem białym (np. słonecznym). Pomidor pochłania wszystkie promienie świetlne oprócz promieni o długości odpowiadającym barwie czerwonej. Promienie te zostaną odbite od jego powierzchni i trafią do naszego oka po czym nasz mózg zarejestruje że pomidor ma barwę czerwoną. Oczywiście różni ludzie odbiorą tę czerwień w różny sposób, bo mózg każdego człowieka przetworzy tę informację w inny sposób. Sposób widzenia barw przez człowieka ilustruje poniższy rysunek.
Co to jest RGB?
RGB jest jednym z modeli obszarów barw. RGB jest skrótem od Red, Green i Blue, czyli Czerwony, Zielony, Niebieski. Kolory w trybie RGB tworzone są z promieni świetlnych w takich urządzeniach jak monitor, skanery i aparaty cyfrowe itp., a stopień nasycenia barwy jest mierzony w skali od 0 do 255. W tym przypadku barwy sumowane są do bieli (jest to tak zwane mieszanie addytywne) czyli suma wszystkich kolorów daje biel, ilustruje to między innymi poniższy rysunek.
Należy dodać, że niektóre kolory występujące w przestrzeni barwnej RGB nie istnieją w przestrzeni CMYK lub Pantone.
Co to jest CMYK?
CMYK jest to skrót od pierwszych liter kolorów składających się na farby procesowe stosowane w druku offsetowym, a więc: C – Cyan , M – Magenta, Y – Yellow, K – Kontur lub Black. Opisane kolory są podstawowymi barwami używanymi w procesie druku offsetowego.
Mieszanie farb – w tym przypadku drukarskich – jest sumowane do czerni, jest to mieszanie zwane mieszaniem substraktywnym. 100% nasycenia składowych CMY daje kolor czarny jednak nie jest to intensywna czerń a raczej czerń zbliżona do koloru błota. Dlatego do kolorów CMY dodano czwarty kolor K – Kontur lub Black
Każdy kolor farby drukarskiej pochłania inna część światła białego, a ponieważ farby procesowe używane do druku offsetowego są transparentne, białe światło przechodzi przez nie. Część światła białego po przejściu przez warstwę farby jest odbijana od podłoża papierowego i to odbite światło zarejestrujemy jako barwę. Opis ten wyjaśnia również, dlaczego ten sam kolor farby wygląda inaczej w zależności od koloru podłoża, czyli użytego do druku papieru.
Co to są kolory Pantone?
Kolory Pantone to dodatkowe kolory uzyskane w wyniku mieszania 13 barw podstawowych plus 14 kolor czarny. Ponieważ do dyspozycji mamy w sumie aż 14 barw podstawowych możemy w wyniku ich mieszania uzyskać bardzo dużą ilość różnych barw. Niektóre z tych barw mogą mieć odwzorowanie w obszarze barwnym CMYK, jednak większość jest niemożliwa do osiągniecia podczas druku farbami z obszaru CMYK. Kolory Pantone najczęściej używane są jako farby specjalne do odwzorowania znaków specjalnych jak np.: logo firmowe.
Farby drukarskie Hexachrome
Hexachrome jest to rzadko stosowany model do druku offsetowego bardzo wysokiej jakości, na przykład do druku katalogów wysyłkowych, gdzie ważne jest właściwe odwzorowanie kolorów oferowanych produktów (szczególnie ubrań).
Hexachrome jest to zestaw sześciu kolorów farb drukarskich przeznaczony do druku na maszynach sześciokolorowych. Farby hexachrome oznaczane są jako CMYKOG, czyli Cyan, Magenta, Yellow, Black, Orange i Green. Należy zaznaczyć że farby CMYK używane w druku Hexachrome są inne niż farby procesowe CMYK przeznaczone do druku czterokolorowego. Obszar barw Hexachrome jest znacznie większy od obszaru barwnego CMYK, dzięki czemu ogranicza się też stosowanie farb z palety Pantone.
Porównanie obszarów barwnych
Poniższy rysunek obrazuje wielkości i zakresy obszarów barwnych.
