Jakie formaty papieru są najczęściej używane w drukarni do druku
W poligrafii oprócz formatów handlowych papieru mamy jeszcze dwa pojęcia odnośnie formatu papieru: format brutto i format netto. Te formaty są często mylone co stanowi źródło wielu błędów i nieporozumień. Poniżej przedstawiamy objaśnienie dotyczące tych formatów:
FORMAT BRUTTO jest to format arkusza przed przycięciem do wymiaru końcowego. Na format ten składają się:
a) format netto arkusza
b) dołączone spady
c) skala densytometryczna, pasery drukarskie, znaczniki cięcia, znaczniki falcowania, znaczniki do innych operacji technologicznych
d) przestrzeń w której łapki maszyny trzymają papier – na naszych maszynach jest to 11mm po dłuższym boku arkusza
FORMAT NETTO – format po obcięciu, jest to rozmiar gotowego produktu poligraficznego (np. plakatu, czasopisma, książki). Pod pojęciem wyrobu gotowego rozumie się wyrób po obcięciu elementów wymienionych w pkt. 1 ust. b – d, co jest jedną z ostatnich czynności w introligatorni.
Nasza maszyna ROLAND drukuje w formacie powiększonym czyli B-2++, a maksymalny format papieru jakiego można użyć to 745 x 560 mm. Zaznaczamy, ze taki format jest dostępny jedynie na specjalne zamówienie, dlatego poniżej podajemy formaty jakie są dostępne w hurtowniach, choć formaty dodatkowe są nie zawsze dostępne w pełnym asortymencie i odpowiedniej ilości.
Handlowe formaty papieru do druku dostępne w hurtowniach
| Rodzaj formatu | Symbol | Wymiar arkusza [ mm] |
|---|---|---|
| Format podstawowy | A-1 (RA-1) | 610 x 860 |
| Format podstawowy | B-1 | 700 x 1000 |
| Format podstawowy | C-1 | 630 x 880 |
| Format podstawowy | A-1+ | 640 x 920 |
| Format dodatkowy | SRA-1 | 640 x 900 |
| Format dodatkowy | B-1+ | 720 x 1020 |
Powyżej przedstawiliśmy tabelę handlowych formatów papieru, a jaki rzeczywisty format jest do dyspozycji klienta?
Zakładamy, że pole zadruku odsuwamy po 0,5 mm od góry arkusza i po tyle samo po bokach arkusza i liczymy:
a) odejmujemy od dołu arkusza (po dłuższym boku) 11,0 mm na łapki
b) odejmujemy od góry arkusza 5,5 mm na kostki i skalę densytometryczną
c) to nam daje: 0,5 + 11,0 + 5,5 = 17 mm i tyle odejmujemy z mniejszego wymiaru czyli po wysokości arkusza
d) odejmujemy po bokach po 7 mm na pasery drukarskie + 2 x 0,5 mm na marginesy to nam daje łącznie czyli 15 mm – które odejmujemy od większego wymiaru, a więc po szerokości arkusza.
Po powyższych odliczeniach dostaliśmy faktyczny format zadruku. W tym formacie musi się zmieścić praca w wymiarze końcowym czyli format netto + spady + znaczniki cięcia, znaczniki falcowania i znaczniki dla innych operacji technologicznych. Na koniec pozostało nam wyliczyć format netto prostej pracy np. plakatu. Ponieważ znaczniki cięcia i spady mieszczą się w wymiarze paserów z tego wymiaru nic nie musimy odejmować. Odejmujemy jedynie po 6,5 mm od góry i dołu arkusza na znaczniki i spady to nam daje łącznie 13 mm. A oto tabelka przedstawiająca bardziej obrazowo powyższe wyliczenia
| Wszystkie wymiary podawane są w mm | ||||
|---|---|---|---|---|
| Rodzaj formatu papieru | Symbol | Wymiary arkusza gotowego do zadruku | Wymiary zadruku brutto – ze spadami | Wymiary arkusza netto – po obcięciu |
| Podstawowy | A-2 (RA-2) | 430 x 610 | 413 x 595 | 400 x 595 |
| Podstawowy | B-2 | 500 x 700 | 483 x 685 | 470 x 685 |
| Podstawowy | C-2 | 440 x 630 | 423 x 615 | 410 x 615 |
| Podstawowy | A-2+ | 460 x 640 | 443 x 625 | 430 x 625 |
| Dodatkowy | SRA-2 | 450 x 640 | 433 x 625 | 420 x 625 |
| Dodatkowy | B-2+ | 510 x 720 | 493 x 705 | 480 x 705 |
Arkusz drukarski
Na koniec musimy zaznaczyć, że te wyliczenia dotyczyły prostej pracy jaką jest plakat, czyli jeden użytek na arkuszu. Jeżeli będziemy drukować ulotki np.: w formacie A-5 i te ulotki będą miały kolor „spadowy” to siłą rzeczy pomiędzy poszczególnymi użytkami należy dodać wycinki. Ponieważ na arkuszu drukarskim znajdzie się 8 użytków formatu A-5 to podane wymiary rzecz jasna ulegną zmianie.
